| Trefwoord |
Omschrijving |
Gerelateerde thema's |
| Nachtblindheid | Het niet goed kunnen zien in schemering of duisternis omdat de donker-adaptie is gestoord. De 'staafjes' in het netvlies functioneren niet goed. Dit kan zijn aangeboren, maar ook het gevolg zijn van een ziekte van het netvlies of een tekort aan vitamine A | |
| Nachtmyopie | Bijziendheid die vooral 's nachts optreedt. | |
| narcistisch verlengstuk | als ouders hun kind beschouwen als een object dat hun dromen of verwachtingen waar moet maken in plaats van als een persoon met eigen verlangens, verwachtingen en een eigen mening
| Persoonlijkheidsstoornis en nu |
| narcistische persoonlijkheidsstoornis | als ouders hun kind beschouwen als een object dat hun dromen of verwachtingen waar moet maken in plaats van als een persoon met eigen verlangens, verwachtingen en een eigen mening
| Persoonlijkheidsstoornis en nu |
| Narcolepsie | Extreme overdag optredende aanvallen van slaperigheid, waardoor de patiënt overdag plotseling in slaap kan vallen zonder dat hij of zij dat voelt aankomen. Vaak treden ook aanvallen van controleverlies van de spieren op, waarbij de patiënt zomaar slap in | Epilepsie |
| Nasaal | Letterlijk: de neus betreffende. Wordt gebruikt in combinatie met een ander begrip om aan te geven dat het met de neus te maken heeft. Zo wordt met een nasale spraak de klank van de spraak bedoeld bij een verstopte neus. | Allergie bij kinderen |
| Natrium | Een in het lichaam voorkomend zout, dat essentieel is voor de waterhuishouding van het lichaam. Een teveel kan hoge bloeddruk veroorzaken en aanleiding geven tot het vasthouden van water. Natrium zit ondermeer in keukenzout (als natrium-chloride). | Hoge bloeddruk |
| natrium | een van de (kwantitatief) belangrijkste zouten in het bloed
| Hypofyseziekten |
| Natuurlijke oestrogenen | Term die gebruikt wordt voor geneesmiddelen met veelal kunstmatige bereide oestrogenen die identiek zijn aan de in de eierstokken gemaakte oestrogene hormonen. | Osteoporose |
| necrose | afsterving | Hart- en vaatproblemen |
| NEF | Afkorting van Nationaal Epilepsie Fonds. | Epilepsie |
| nefritis | ontsteking van de zeeflichaampjes | Nierziekten |
| nefrogene diabetes insipidus | vorm van diabetes insipidus waarbij de nieren verminderd gevoelig zijn voor de werking van ADH | Hypofyseziekten |
| nefroloog | internist die is gespecialiseerd in nierziekten | Nierziekten |
| nefron | eenheid waaruit de nier is opgebouwd | Nierziekten |
| nefropathie | afwijkingen aan de nieren, zoals die ook bij diabetes kunnen voorkomen | Diabetes, Diabetes type 1, Diabetes type 2, Hoge bloeddruk, Diabetes en nu |
| nefrosclerose | nieraandoening waarbij verlittekening van het nierweefsel op de voorgrond staat | Nierziekten |
| nefrose | lekkage van eiwit vanuit de zeeflichaampjes
| Nierziekten |
| Neglect | Neurologische stoornis in de hersenen, waardoor iemand zich niet bewust is van één kant van zijn lichaam en niets waarneemt uit de omgeving aan één kant van zijn lichaam. Ook wel verwaarlozing genoemd. | Vaatlijden |
| Nelson, syndroom van | sterke groei van een ACTH producerend hypofyse-adenoom na verwijdering van de bijnieren wegens de ziekte van Cushing | Hypofyseziekten |
| Nerveuze diarree | Ander woord voor prikkelbare darm syndroom (PDS), een stoornis in de spierbewegingen in vooral de dikkedarm, waardoor klachten over een zeurende en/of krampende buikpijn ontstaan en de darmfunctie ontregeld raakt. Hierdoor ontstaat een afwijkend ontlastin | |
| Nervus opticus | De vanuit het oog ontspringende zenuw (de gezichtszenuw) die de zenuwimpulsen die in het netvlies onder invloed van de lichtprikkels zijn ontstaan, doorgeeft aan de hersenen. | |
| nervus opticus | zenuw die van het oog naar de hersenen loopt en waardoor we kunnen zien
| Hypofyseziekten |
| Nervus vagus stimulatie | Behandelingsmethode van epilepsie die werkt via elektrische prikkeling van de nervus vagus in de hals. | Epilepsie |
| Netvlies | Het weefsel dat zich aan de binnenkant, achter in het oog bevindt en lichtgevoelige cellen bevat. Deze cellen zetten beeld om in zeer kleine elektrische signalen die via de oogzenuw naar de hersenen worden gezonden. | |
| Neurale circuits | Schakelingen tussen de hersenkernen. Ook wel neuraal netwerk genoemd. | Schizofrenie |
| Neuritis optica | Ontsteking van de oogzenuw, die gepaard gaat met een verlies van het gezichtsvermogen. Kan optreden als onderdeel van multiple sclerose, maar ook ontstaan als complicatie van een neus bijholteontsteking of een vergiftiging. | Multiple Sclerose |
| Neuritis retrobulbaris | Ontsteking van de oogzenuw, die gepaard gaat met een verlies van het gezichtsvermogen. Kan optreden als onderdeel van multiple sclerose, maar ook ontstaan als complicatie van een neus bijholteontsteking of een vergiftiging. | Multiple Sclerose |
| Neurobiochemisch | Een combinatieterm waarmee wordt aangegeven dat het een zaak betreft met neurologische, biologische en chemische aspecten in een onderlinge samenhang. | |
| Neurochirurg | Specialist voor operatieve behandeling van afwijkingen van het centrale zenuwstelsel, waaronder kanker van de hersenen. | Kanker en chirurgie |
| neurodegeneratieve ziekte | ziekte waarbij zenuwcellen geleidelijk afgebroken worden
| Parkinson en nu |
| neurofibrillaire tangles | tau-eiwit in de zenuwvezels | Dementie doet ook pijn |
| Neurogene pijn | Zenuwpijn. | |
| neurohypofyse | hypofyseachterkwab
| |
| neuroleptica | verouderde benaming voor antipsychotica | Dwangstoornissen |
| Neurologisch onderzoek | Onderzoek naar het functioneren van het zenuwstelsel. | Epilepsie |
| Neurologische aandoening | Ziekte of afwijking van het zenuwstelsel. | Depressie, Eetstoornissen, Manisch-depressieve stoornis, Schizofrenie |
| neuromodulatie | beïnvloeding van (de prikkelbaarheid van) zenuwcellen door toediening van bepaalde stoffen in het centrale zenuwstelsel of door elektrische stimulatie | Chronische pijn, Tinnitus |
| neuron | zenuwcel met al zijn uitlopers | Epilepsie |
| neuronavigatie | systeem waarmee de chirurg op basis van digitale röntgenbeelden virtueel via een computersysteem in het hoofd van een patiënt kan kijken
| Hypofyseziekten |
| neuroom | uit een zenuw groeiend gezwel | Schildklierafwijkingen |
| Neuroomvorming | Overmatige groei van zenuw- of zenuwknoopcellen. | Chronische pijn |
| neuropathie | schade aan kleine zenuwen door behandeling met paclitaxel | Prolaps, Diabetes en nu, Eierstokkanker |
| Neuropathische pijn | Pijn, die ontstaat door beschadiging van het zenuwstelsel. De pijn is meestal brandend, tintelend van karakter en vaak wordt het aanraken van de betrokken huidgebieden als onaangenaam ervaren. | Chronische pijn |
| neurosarcoïdose | sarcoïdose met lokalisatie in het centrale zenuwstelsel
neurotransmitter stof die betrokken is bij de prikkeloverdracht tussen zenuwcellen | Hypofyseziekten |
| neurose | psychische stoornis waaraan geen lichamelijke afwijking van de hersenen of de rest van het lichaam ten grondslag ligt | Dwangstoornissen |
| neurostimulatie | behandeling bij tinnitus, een elektrode rond de gehoorzenuw geeft elektrische pulsen af en probeert zo de verstoorde hersenactiviteit enigszins te herstellen
| Alles over hoorproblemen |
| neurotransmitter | (boodschapper)stof die voorkomt in de uiteinden van een zenuw (synaps) en die impulsen (prikkels) overbrengt van de ene naar de andere zenuw (of spiervezel) | Chronische pijn, Epilepsie, ADHD, Hoge bloeddruk, Hypofyseziekten, Manisch depressief en nu, Dementie doet ook pijn, Parkinson en nu |
| Neurotransmitterstof | Stof die voorkomt in de uiteinden van een zenuw (synaps) en die impulsen (prikkels) overbrengt van de ene naar de andere zenuw (of spiervezel). | Chronische pijn, Epilepsie |
| Neutron | Een elektrisch neutraal deeltje dat, met uitzondering van gewone waterstof, in alle atoomkernen voorkomt. | Kanker en radiotherapie, Kanker en hormonale therapie |
| NGT | Nederlandse Gebarentaal | Tinnitus |
| NHG | Nederlands Huisartsengenootschap
| Tinnitus |
| nidatie | innesteling | Anticonceptie |
| nierbekken | gedeelte van de nier waar de urine wordt verzameld
| Nierziekten |
| niermerg | binnenzijde van de nier
| Nierziekten |
| nierschors | buitenzijde van de nier
| Nierziekten |
| Niet-maligne pijn | Pijn tengevolge van een niet-kwaadaardige aandoening. | Chronische pijn |
| Nitrobaat | Bloedvatverwijdend geneesmiddel dat gebruikt wordt om pijnklachten in de hartstreek en benauwdheidsklachten, als gevolg van vernauwingen van de hartkransslagaders, snel te verlichten. | Depressie, Epilepsie, Manisch-depressieve stoornis, Cholesterol |
| NLD | Non Verbal Learning Disorder: leerstoornis van kinderen met goede woordenschat, maar matig presteren op school. | ADHD |
| NMG | Nederlands ondersteund met gebaren | Tinnitus |
| NO | Stikstofmonoxide, een stof die in de spiercellen rondom de bloedvaten helpt om guaninetrifosfaat om te zetten in guaninemonofosfaat. | Erectieproblemen |
| NO | stikstofmonoxide, een stof die in de spiercellen rondom de bloedvaten helpt om guaninetrifosfaat om te zetten in guaninemonofosfaat | |
| Nociceptieve pijn | Pijn die ontstaat door prikkeling van de nociceptoren (blind eindigende zenuwuiteinden van de A-delta en C-vezels). | Chronische pijn |
| Nociceptoren | De blind eindigende zenuwuiteinden van de A-delta en C-vezels, waar de pijnprikkel opgewekt kan worden. | Chronische pijn |
| Nodus | Algemene term voor een knobbel. Er bestaan vele tientallen verschillende soorten knobbels die in het lichaam kunnen voorkomen. Ze worden aangeduid met nodus met, om ze onderling te kunnen onderscheiden, daaraan toegevoegd het lichaamsdeel of de weefselsoo | |
| Nodus cutaneus | Een knobbel die gelegen is in de huid en vaak voorkomt bij acne (jeugdpuistjes). Meestal ligt deze knobbel in de onderste lagen van de huid of soms zelfs in het onderhuidse weefsel, waardoor deze minder goed zichtbaar is dan een puistje. Een nodus cutaneu | |
| Nodus/nodulus/nodulair | Knobbel/knobbeltje/knobbelig. | Schildklierafwijkingen |
| Non-contact-tonometer | Instrument om de oogdruk te meten (de druk van het kamerwater binnen in het oog), waarbij het oog niet aangeraakt hoeft te worden. Het principe is daarbij dat men een luchtstroompje op het oog richt en het deukje meet dat het luchtstroompje veroorzaakt. | |
| non-heartbeatingprocedure | orgaandonatie waarbij orgaan verwijderd wordt nadat de beademing van de donor is stopgezet
| Nierziekten |
| Non-Steroid Anti-Inflammatory Drug | De algemene naam voor een groep geneesmiddelen (waaronder acetylsalycylzuur of Aspirine) die ontstekingen remt en koorts verlaagt. | |
| Non-verbaal | Letterlijk: zonder gebruik van woorden. Alle vormen van communicatie zonder gesproken woord, zoals gebarentaal, gelaatsuitdrukkingen en 'lichaamstaal'. | Eetstoornissen |
| noradrenaline | neurotransmitter | Depressie, Chronische pijn, Dementie doet ook pijn |
| Normal Pressure Hydrocephalus | Vergroting van de hersenholten en een teveel aan hersenvocht, waarbij de hersendruk normaal is. Veroorzaakt naast dementie problemen met lopen en incontinentie voor urine. | |
| NSAID | Afkorting voor Non-Steroid Anti-Inflammatory Drug. Het is de algemene naam voor een groep geneesmiddelen (waaronder acetylsalycylzuur of Aspirine) die ontstekingen remt en koorts verlaagt. | |
| NSMD | Nederlandse Stichting voor Manisch Depressieven, de patiëntenvereniging voor manisch-depressieve mensen. | Manisch-depressieve stoornis |
| NVVS | Nederlandse Vereniging voor Slechthorenden | Tinnitus |
| nycturie | overmatige urineproductie in de nacht | Hypofyseziekten |
| Nystagmus | Stoornis in de oogbewegingen, waarbij het oog een zich ritmisch herhalende snelle beweging naar de ene kant maakt, gevolgd door een trage beweging naar de andere kant. De nystagmus kan zich zowel in horizontale als in verticale richting voordoen. Een nyst | Maagklachten |
Poiesz Uitgevers